Tại Hội nghị trực tuyến của Thường trực Chính phủ với các địa phương về giải ngân vốn đầu tư công, tổ chức sáng 16/7 tại Hà Nội, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hoà Bình đánh giá, công tác giải ngân đầu tư công thời gian qua, một số địa phương làm tốt, một số nơi làm chưa tốt với tỷ lệ giải ngân rất thấp, có tình trạng vướng mắc, trì trệ kéo dài.

Nguyên nhân được xác định có 3 “điểm nghẽn” lớn.

Một là, trình tự, thủ tục giải ngân vốn còn bị kéo dài từ việc xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn, việc trao đổi giữa các bộ, ngành… đến khâu lập dự án, thẩm định, đấu thầu có khi kéo dài đến 2-3 năm; khâu nghiên cứu, lập quy hoạch, báo cáo tiền khả thi, chấp thuận chủ trương đầu tư làm cũng chưa chất lượng, thiếu chắc chắn, triển khai lúng túng, dẫn đến điều chỉnh mất nhiều thời gian.

Hai là, giải phóng mặt bằng mất nhiều thời gian, nhiều dự án không triển khai được bởi không có mặt bằng thi công.

Ở đây có trách nhiệm của người đứng đầu địa phương, đơn vị khi chưa quyết liệt, thiếu sự phân công chỉ đạo tập trung, dứt điểm, thủ tục thì lòng vòng ngay trong bộ máy hành chính Nhà nước. Do đó, việc xây dựng thể chế, quy chế phải xác định trách nhiệm của người đứng đầu, trách nhiệm của công chức khi xử lý hồ sơ, thủ tục, giấy tờ. Đồng thời, làm tốt thì khen thưởng, làm không tốt phải xử lý nghiêm. Bộ Nội vụ và Bộ Tư pháp phải rà soát để tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính trong công tác này.

Vừa qua, Thủ tướng đã giao Bộ trưởng Bộ Tư pháp làm Tổ trưởng Tổ công tác của Thủ tướng về rà soát văn bản quy phạm pháp luật chồng chéo, mâu thuẫn để giải quyết các vướng mắc, khó khăn trong nhiều lĩnh vực, trong đó có giải ngân vốn đầu tư công. “Tới đây, bên cạnh việc kiểm tra ở các địa phương cũng cần kiểm tra việc này ngay ở các bộ như Kế hoạch đầu tư, Công Thương, Tài nguyên và Môi trường, Tài chính… để xem thủ tục lòng vòng ở ngay trong chính các bộ này như thế nào”, Phó Thủ tướng Thường trực cho biết.

Ba là, việc chậm trễ trong giải ngân vốn đầu tư công cũng có nguyên nhân từ “lợi ích nhóm”, “xin-cho”, nhũng nhiễu kéo dài. Do đó, cần nhìn nhận đúng sự thật này để chúng ta có giải pháp quyết liệt hơn, làm tốt hơn tốt hơn trong thời gian tới.

Theo Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình, điều này đặt ra quyết tâm cho chúng ta nỗ lực giải ngân tốt các dự án lớn như cao tốc Bắc-Nam, sân bay Long Thành, hạ tầng giao thông…

Chỉ ra giải pháp cho vấn đề này, Phó Thủ tướng cho rằng, cần nâng cao trách nhiệm của chủ đầu tư, nhà thầu, tư vấn giám sát trong thực hiện dự án, chủ động giải quyết các vướng mắc phát sinh hoặc báo cáo ngay cấp có thẩm quyền những vấn đề lớn. Chủ đầu tư, nhà thầu nâng cao trách nhiệm trong việc thực hiện công tác thanh toán đúng quy định đối với những dự án đã và đang thực hiện, với dự án đang chuẩn bị đầu tư cần chuẩn bị kỹ càng thì việc giải ngân càng tốt hơn, hiệu quả hơn.

Lê Sơn