Cam Hà Tĩnh

Từ trang trại… đến thị trường…

Để phát huy lợi thế về khí hậu, đất đai, thổ nhưỡng, đưa cây cam vào một trong những loại cây xóa đói giảm nghèo làm giàu chính đáng , năm 2016, Sở Nông nghiệp và PTNT Hà Tĩnh đã chỉ đạo Trung tâm khuyến nông triển khai xây dựng các mô hình “Thâm canh vườn cam đạt tiêu chuẩn VietGAP”ở 2 xã Mỹ Lộc và Thượng Lộc, Can Lộc.

Nhờ được hướng dẫn chăm sóc đúng kỹ thuật, vườn cam được đầu tư bài bản, hệ thống tưới tiêu, bón phân, sử dụng thuốc BVTV,… đồng bộ, đúng quy định, cây trĩu quả, đều, đẹp, thơm ngon. Kết thúc mô hình, cả 5 vườn cam của 5 hộ dân tại vùng Trà Sơn, vùng Thượng Lộc, Can Lộc đều được cấp giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP. Từ thành công đó, năm 2017, Hà Tĩnh tiếp tục nhân rộng mô hình với quy mô hàng trăm ha tại các huyện Vũ Quang, Hương Khê, Hương Sơn.Các hộ dân tham gia mô hình được hỗ trợ phân bón, thuốc BVTV, tập huấn kỹ thuật thâm canh sản xuất cam và được hướng dẫn, tổ chức sản xuất cam  đáp ứng các tiêu chí về VSATTP, điều kiện sản xuất từ khi trồng, chăm sóc, chế biến và đóng gói sản phẩm theo quy định của Bộ Nông nghiệp và PTNT.

Thấy được tiềm năng của vùng đất Trà Sơn( Can Lộc), lại được chính quyền địa phương và Trung tâm Khuyến nông tỉnh khuyết khích, hỗ trợ năm 2015 chị Phạm Thị Thu ở thôn Đô Hành, xã Mỹ Lộc đã mạnh dạn đầu tư vốn, đấu thầu 13 ha đất đồi rừng thânh lập Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Nhật Quang tập trung trồng cam theo quy trình VietGap. Sau 4 năm kiên trì ứng dụng KHKT, vườn cam của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Nhật Quang đã được cấp chứng nhận ViệtGap. Đây là điều kiện để cam Nhật Quang vươn xa hơn đến các tỉnh thành trong cả nước

Bén duyên với vùng đất Thượng Lộc từ những năm 90 của thế kỷ trước, cụ Nguyễn Đình Lộc thủy chung với giống cam Giòn nơi đây, bởi sự vượt trội về chất lượng và giá trị kinh tế mang lại. Tiếp nối truyền thống gia đình, anh Nguyễn Xuân Hòa, sau khi tốt nghiệp Đại học nông lâm, đã lặn lội khắp trong Nam, ngoài Bắc để tìm hiểu, học hỏi kinh nghiệm về quy trình trồng cam theo tiêu chuẩn VietGAP. Trở về quê hương,  Nguyễn Xuân Hòa đã cùng với một số hộ nông dân lập nên HTX trồng camTrà Sơn. Đây là một trong những mô hình mới về hình thức liên kết: sản xuất – kinh doanh – công nghệ. HTX Trà Sơn , THượng Lộc, Can Lộc trở thành điểm sáng mới về sản xuất, cung ứng  chuổi thực phẩm cam an toàn có xác nhận ra thị trường  trong và ngoài tỉnh.

Gần 3 năm nay thủy chung với đất, những trái cam ngon , đậm đà hương vị quê hương của nười dân Thượng Lộc, đã và đang đến với các siêu thị, cửa hàng hoa quả sạch khắp mọi miền quê Hà Tĩnh và các địa phương khác trong cả nước.

Nhận thức được trồng cam đạt chuẩn Vietgap trước hết là đảm bảo sức khỏe cho chính mình, cho người lao động và sau đó là cho sản phẩm sạch,có xác nhận  an toàn vệ sinh thực phẩm đến với người tiêu dùng, nhiều hộ nông dân ở vùng cam khe mây xã Hương Đô như gia đình ông Lê Đình Nhâm, Nguyễn văn Oánh, và nhiều địa phương khác trên địa bàn huyện Hương Khê đã đầu tư hàng tỷ đồng, mở rộng diện tích trồng cam theo tiêu chuẩn ViêtGap mang lại hiệu  quả kinh tế gấp 2 đến 3 lần so với trồng cam truyền thống.

Để giúp người trồng cam xây dựng chuổi thực phẩm an toàn, có xác nhận, kỷ sư nông nghiệp Trần Kim Việt sau khi bảo vệ thành công luận án thạc sỹ đã  về quê hương thành lập Công ty TNHH Vườn ươm Việt chuyên cung cấp giống sạch có chất lượng cho các hộ trồng cam trên địa bàn 2 huyện hương khê Vũ Quang. Theo đó, công ty vườn ươm Việt  trực tiếp hướng dẫn dẫn kỷ thuật trồng, chăm bón gắn với hợp đồng tiêu thụ sản phẩm. Đó cũng là lý do Cam ViêtGap Hương khê thu hoạch đến đâu tiêu thụ hết đến đó.

Cùng với Công ty TNHH vườn ươm Việt, Doanh nghiệp tư nhân Tân Thanh Phong luôn đi tiên phong trong việc đưa sản phẩm  Cam Khe Mây, Cam Thượng Lộc ra các thị trường tiêu thụ, mở ra một hương đi mới đó là xã hội hóa trong công tác truyền thông, qủảng bá thương hiệu sản phẩm nông nghiệp chủ lực của Hà Tĩnh ra các tỉnh thành trong cả nước. Để bao tiêu sản phẩm cho người sản xuất, doanh nghiệp tư nhân Tân Thanh Phong đã ký hợp đồng  liên kết với người dân bằng việc hỗ trợ cây giống, kỹ thuật, kiểm soát an toàn vệ sinh thực phẩm trong suốt quá trình sảnh xuất. Hiện nay Tân Thanh Phong có 50 vườn thực hiện liên kết bao tiêu cho trên 100 ha cây cam, bưởi trên địa bàn Hương Khê, Vũ Quang, Hương Sơn. Tất cả các sản phẩm Doanh nghiệp tư nhân Tân thanh Phong đưa ra thị trường là những sản phẩm an toàn,  có chỉ dẫn địa lý, truy xuất nguồn gốc.

Nếu như ở Thượng Lộc, Can Lộc có kỷ sư nông nghiệp 9X, Nguyễn Thanh Trâm chọn nghề trồng cam làm con đường lập nghiệp của mình, thì ở Hương Thọ, Vũ Quang có kỷ sư nông học Đoàn Ngọc Bảo, mặc dầu đã có  việc làm ổn định tại Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Đắc Nông, nhưng vì tiếng gọi của những vườn cam mà ông cha đã dày công gây dựng, Đoàn Ngọc Bảo trở về quê hương thành lập Trang trại Bảo Phương chuyển đổi  mô hình trồng cam truyền thống sang mô hình trồng cam theo tiêu chuẩn VietGAP mang lại hiệu quả kinh tế cao. Sau khi mô hình thành công, Đoàn Ngọc Bảo đã vận động các đoàn viên thanh niên trong x  liên kết thành lập Tổ Hợp tác sản xuất kinh doanh cam thanh niên Hương Thọ. Mở rộng diện tích sản xuất gắn với xây dựng thương hiệu đó là những yếu tố để giống cam Giòn Thượng lộc, cam Xã Đoài trở thành sản phẩm chủ lực Tổ HT SX&KD Thanh niên Hương Thọ, và đó cũng là hướng đi đúng để những người trồng cam nâng tầm sản phẩm, tạo đầu ra bền vững.

  Vùng đất này, thuộc xã Hương Minh, huyện Vũ Quang, những năm trước đây chỉ có lau lách và cây dại, vậy mà giờ đây, nhờ chính sách phát triển cây cam bền vững của tỉnh, của huyện đã trở thành những đồi cam trĩu quả, chín mọng sườn đồi. Thực hiện chuổi sản phẩm an toàn có xác nhận, có chỉ dẫn, các khâu từ chọn giống, chất đất, nước tưới cho đến  làm cỏ, bón phân, tỉa cành, phòng trừ sâu bệnh đều được tiến hành theo quy trình và liều lượng chuẩn mực, nên HTX dịch vụ tổng hợp và trồng cây ăn quả có múi Quốc Tâm đã cho ra đời sản phẩm cam vượt trội về năng suất, chất lượng  so với phương thức canh tác truyền thống.

Không chỉ hướng tới một sản phẩm thực sự chất lượng có xác nhận dành cho người tiêu dùng mà tiêu chí an toàn đối với người sản xuất và môi trường cũng được các chủ trang trại , HTX, Tổ HT và ,doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm hết sức quan tâm. Mỗi sản phẩm cam  được đưa lên bày bán ở các siêu thị, cửa hàng trái cây sạch đều phải trải qua cả quá trình sơ chế kỹ lưỡng từ- cắt tỉa, tuyển chọn, làm sạch đến sục khí ozone, loại bỏ triệt để mọi tạp chất còn sót lại.

Đồng hành cùng với các doanh nghiệp, HTX, THT trồng và tiêu thụ sản phẩm cam sản xuất sạch, có nguồn gốc, cùng với việc ban hành các cơ chế chính sách ưu đãi, UBND tỉnh đã giao trách nhiệm cho Sở NN&PTNT,phối hợp với các ban ngành, địa phương  hướng dẫn, hỗ trợ, chứng nhận các chuỗi sản phẩm an toàn gắn với truy xuất nguồn gốc, đồng thời hỗ trợ xúc tiến, quảng bá thương hiệu sản phẩm cam Hà Tĩnh đến với các tỉnh thành trong và ngoài nước.Những năm qua, tỉnh đã tổ chức nhiều cuộc hội thảo,, hội nghị kết nối cung cầu; xúc tiến giao thương với trên 1.600 lượt doanh nghiệp, HTX, hộ kinh doanh tham gia; tổ chức thành công 2 Lễ hộ cam và các sản phẩm nông nghiệp Hà Tĩnh với gần 100 gian hàng, thu hút 10.000 lượt khách tham quan, mua sắm.

 Tỉnh Hà Tĩnh cũng đã hỗ trợ các doanh nghiệp, HTX, THT xây dựng hồ sơ truy xuất nguồn gốc với  gần 100.000 tem truy xuất nguồn gốc cho sản phẩm cam trên địa bàn toàn tỉnh, thiết kế mẫu mã, nhãn mác bao bì và in hơn 50.000 thùng cáctông góp phần quảng bá, tôn vinh thương hiệu, chất lượng  sản phẩm cam Hà Tĩnh đến người dân trong và ngoài nước.

Mở rộng diện tích, gắn với xây dựng quy trình sản xuất để trở thành chuổi thực phẩm an toàn có xác nhận thương hiệu là những yếu tố quan trọng để sản phẩm cam của các HTX, THT, DN  trở thành sản phẩm chủ lực của Hà Tĩnh nhằm vươn ra thị trường trong nước và Quốc tế đã, đang và sẽ là hướng đi đúng để những người trồng cam Hà Tĩnh  nâng tầm sản phẩm, tạo đầu ra bền vững cho hôm nay và mai sau./.

Trần Vũ Thìn