Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ sáng nay chủ trì cuộc họp với một số bộ, ngành và lãnh đạo TP Hà Nội và TP.HCM để đốc thúc tình hình, tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, vốn đang rất chậm trong thời gian qua.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ

Giải ngân thấp nhất trong những năm gần đây

Thứ trưởng Tài chính Trần Văn Hiếu cho hay, trong 7 tháng qua, cả nước giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công ước đạt 134.494 tỷ đồng, đạt 31,32% so với kế hoạch QH giao, thấp nhất trong cùng kỳ những năm gần đây.

Trong đó tỷ lệ giải ngân vốn trong nước cũng thấp, chỉ đạt 35% kế hoạch QH giao. Đặt biệt, tỷ lệ giải ngân vốn vay từ nước ngoài rất thấp, chỉ đạt 8,6% kế hoạch của năm.

Nguyên nhân chủ yếu là do một số bộ, ngành, địa phương chưa chủ động, tích cực trong chỉ đạo triển khai và một phần do các dự án, gói thầu mới cần được thực hiện theo trình tự, thủ tục quy định của pháp luật về đấu thầu, xây dựng, đất đai,...

Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Trần Vĩnh Tuyến cho biết, TP mới giải ngân được 26% trong tổng số 33.170 tỷ đồng của năm 2019. Vốn ODA thì khá hơn khi giải ngân được khoảng 50% trong tổng số 800 tỷ đồng.

Nguyên nhân giải ngân chậm là do chậm trễ trong chi trả bồi thường giải phóng mặt bằng. Trong tổng số 4.215 tỷ đồng chi cho việc này thì việc chi trả bồi thường giải phóng mặt bằng cho tuyến Metro 2 là hơn 2.000 tỷ đồng nhưng hiện nay TP chưa phê duyệt được chủ trương đầu tư theo phân cấp của Thủ tướng nên chưa thể chi vốn.

Bên cạnh đó, TP mới hoàn thành việc sắp xếp các ban quản lý dự án vào tháng 6/2019 để thực hiện giao vốn (trước đó giao vốn qua các sở, ngành) nên ảnh hưởng tới tiến độ giải ngân.

Ngoài ra, theo ông Tuyến, chủ đầu tư thường ứng vốn trước để thi công dự án nhưng chậm hoàn thành thủ tục để rút vốn từ kho bạc nên tỷ lệ giải ngân trên hệ thống cũng ghi nhận thấp so với thực tế.

Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội Ngô Văn Quý thông tin, Hà Nội mới giải ngân được 24,7% kế hoạch vốn giao cũng do chậm chi trả giải phóng mặt bằng và các thủ tục đầu tư phải tuân thủ trình tự, quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, ông Quý và lãnh đạo một số bộ, ngành đều thừa nhận “dù thế nào thì nguyên nhân chủ quan vẫn là quan trọng nhất làm chậm tiến độ giải ngân”. 

Ngoài ra, hiện vẫn còn hơn 35.000 tỷ đồng chưa được Bộ KH-ĐT tổng hợp nhu cầu của các bộ, ngành, địa phương để trình Thủ tướng giao vốn, mà lẽ ra việc này phải hoàn thành trong tháng 5/2019. Trong đó vốn ngân sách TƯ là gần 16.500 tỷ đồng, vốn trái phiếu chính phủ là hơn 4.200 tỷ đồng và vốn nước ngoài là hơn 14.300 tỷ đồng.  

Đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ phê bình Bộ KH-ĐT đã chậm trễ trong tổng hợp, tham mưu cho Thủ tướng giao vốn đầu tư công, đồng thời không báo cáo cụ thể các nguyên nhân chậm giao vốn và giải pháp khắc phục.

“Kiểm toán Nhà nước có kết luận không bố trí được 2.400 tỷ đồng cho chương trình mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của các vùng từ tháng 9 năm ngoái mà tới nay Bộ KH-ĐT chưa trình, sửa được quyết định số 1256 của Thủ tướng. Vụ Kinh tế địa phương và lãnh thổ của Bộ phải chịu trách nhiệm về việc này”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Ông cũng nêu rõ trách nhiệm của lãnh đạo Bộ KH-ĐT và vụ trưởng của các vụ: Tổng hợp kinh tế quốc dân, Kinh tế đối ngoại trong đốc thúc, thẩm định và tổng hợp các dự án.

“Tình hình cấp bách nóng bỏng. Giải ngân vốn đầu tư công đã là áp lực nội tại của Chính phủ rồi. Chính phủ đã ban hành 2 nghị quyết, Thủ tướng đã ra chỉ thị và nhiều thông báo kết luận cuộc họp chuyên đề của Phó Thủ tướng về vấn đề này nhưng giải ngân còn chậm hơn cả cùng kỳ các năm trước. Các đồng chí có thấy vô cảm không?”, Phó Thủ tướng gay gắt.

Theo ông, các yếu kém trong quản lý đầu tư của Bộ KH-ĐT, Bộ Tài chính, yếu kém của các bộ, ngành địa phương trong thực hiện các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng là vấn đề nghiêm trọng phải được xoá bỏ.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ KH-ĐT trình Thủ tướng phân bổ hết 35.000 tỷ đồng vốn chưa giao trong tháng 8 này và đặt từng mốc thời gian cụ thể yêu cầu các bộ ngành phải thực hiện. 

Trong đó, ông giao Văn phòng Chính phủ chủ trì soạn thảo công điện của Thủ tướng về đốc thúc đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công và cho biết ngày 15/9 tới, Chính phủ sẽ họp trực tuyến toàn quốc về vấn đề này.