Tư lệnh Charles Brown Jr. (trái) và Tham mưu trưởng David Goldfein - Ngọc Thắng

Trong khuôn khổ chuyến thăm Việt Nam từ 18 - 19.8, chiều qua, 2 vị đại tướng của không quân Mỹ là Tham mưu trưởng David Goldfein và Tư lệnh không quân khu vực Thái Bình Dương Charles Brown Jr. đã có buổi trao đổi với báo chí trong nước xoay quanh những hành động ngang ngược, đe dọa trật tự và ổn định khu vực của Trung Quốc trên Biển Đông.

Phải tôn trọng trật tự quốc tế

Mở đầu buổi trao đổi, đại tướng Goldfein nhấn mạnh đây là chuyến đi duy nhất đến khu vực Thái Bình Dương trong năm nay mà ông có thể thực hiện, và Việt Nam là một điểm dừng chân quan trọng cả về lý do công việc lẫn lý do cá nhân.

Về mặt công việc, ông Goldfein bày tỏ “rất tự hào” vì đây là chuyến thăm đầu tiên của một tham mưu trưởng không quân Mỹ kể từ sau chiến tranh Việt Nam. “Tôi ở đây để nhấn mạnh lại thông điệp đã được lãnh đạo của chúng tôi là Tổng thống Trump và Ngoại trưởng Pompeo nhắc đi nhắc lại nhiều lần: với tư cách một đối tác, chúng tôi cam kết hỗ trợ Việt Nam trở thành một đất nước thịnh vượng và hùng mạnh”, tướng Goldfein nhấn mạnh và cho biết thêm Mỹ cũng hợp tác chặt chẽ với các đối tác trong khu vực về những lợi ích chung, mà quan trọng hàng đầu trong số đó là những trật tự quốc tế mà tất cả các quốc gia phải tôn trọng như tự do hàng hải, hàng không, không gian mạng... “Chúng tôi cam kết tôn trọng trật tự đó với Việt Nam, và hy vọng với sự hiện diện của 2 đại tướng ở Việt Nam là một thông điệp thể hiện sự cam kết mạnh mẽ của Mỹ với mối quan hệ vô cùng quan trọng giữa hai bên”, đại tướng Goldfein nói.

Về lý do cá nhân, cha của đại tướng Goldfein lẫn đại tướng Brown đều tham gia chiến tranh Việt Nam và “luôn dành sự tôn trọng với các đồng đội và đối thủ ở Việt Nam”.

Trả lời câu hỏi của phóng viên về các hoạt động ngang ngược gần đây của Trung Quốc ở Biển Đông, Tham mưu trưởng không quân Mỹ Goldfein một lần nữa nhấn mạnh lại những phát biểu của Ngoại trưởng Mike Pompeo từng đưa ra, khẳng định “Chúng tôi mạnh mẽ phản đối những hoạt động đang diễn ra hiện nay, thách thức quyền chủ quyền và những hoạt động hợp pháp trên biển của Việt Nam”. “Một lần nữa, sự hiện diện của chúng tôi ở đây là một thông điệp cho cam kết về mối quan hệ gắn bó giữa hai nước”, ông nhấn mạnh.

Chúng tôi cũng đang quan sát rất kỹ các hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông... Rõ ràng các hoạt động của họ có tác động không mong muốn, đặc biệt với khu vực đặc quyền kinh tế của các nước trong khu vực

Đại tướng Charles Brown Jr., Tư lệnh không quân Mỹ khu vực Thái Bình Dương

Về phần mình, Tư lệnh không quân Mỹ tại Thái Bình Dương, tướng Brown cũng khẳng định: “Một trong những chính sách rất quan trọng của chúng tôi là đảm bảo một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương rộng mở và tự do. Phần quan trọng trong chính sách đó là phải đảm bảo tự do vận hành của tàu thuyền, máy bay trong khu vực theo quy định của luật pháp quốc tế. Cùng với đó là tầm quan trọng của việc bảo vệ chủ quyền của Việt Nam và tất cả các quốc gia khác trong khu vực và trên thế giới”.

Hỗ trợ Việt Nam hùng mạnh và thịnh vượng

“Vậy Mỹ sẽ làm gì để đảm bảo an toàn và ổn định trong khu vực trước các động thái ngày càng leo thang của Trung Quốc, đặc biệt là việc nước này đưa tàu khảo sát Hải Dương Địa chất 8 và nhóm tàu hộ tống trở lại vùng biển Việt Nam?”, phóng viên đặt câu hỏi.

“Trên tất cả, chúng tôi muốn tôn trọng sự dẫn dắt của Việt Nam cũng như quyền của Việt Nam trong việc bảo vệ lãnh thổ của mình. Cho nên, trong bất cứ điều gì chúng tôi sẽ làm, chúng tôi trước hết sẽ làm việc với Chính phủ Việt Nam và tuân theo sự dẫn dắt của họ. Tôi nhấn mạnh lại việc chúng tôi muốn đảm bảo tất cả các quốc gia đều có thể tham gia vào khu vực hàng hải và hàng không quốc tế theo luật pháp, nên chúng tôi ở đây để đảm bảo rằng tất cả các quốc gia đều đạt được lợi ích từ việc tôn trọng những luật lệ toàn cầu, kể cả Trung Quốc”, đại tướng Goldfein nhấn mạnh.

Trả lời câu hỏi của Thanh Niên về những cảnh báo gần đây trong giới chuyên gia quốc tế về nguy cơ Trung Quốc có thể tấn công và đánh chiếm những thực thể hiện không thuộc quyền kiểm soát của quốc gia nào theo luật quốc tế, cũng như phản ứng của Mỹ trong trường hợp này, đại tướng Brown cho biết: “Chúng tôi cũng đang quan sát rất kỹ các hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông. Chúng tôi nhận định các hoạt động này đi ngược lại mục tiêu tôn chỉ của chúng tôi là giữ một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương rộng mở và tự do. Rõ ràng các hoạt động của họ có tác động không mong muốn, đặc biệt với khu vực đặc quyền kinh tế của các nước trong khu vực. Về phản ứng của Mỹ, rất khó để tôi trả lời trước về những hoạt động thực tế sẽ tiến hành, nhưng với tư cách tư lệnh của không quân phụ trách Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, nhiệm vụ của chúng tôi là đưa ra các phương án để các nhà lãnh đạo chính trị đưa ra quyết định. Tuy nhiên, chúng tôi sẽ trao đổi với Việt Nam về những phương án mà chúng tôi đề xuất, cũng như cân nhắc sự phù hợp với lợi ích của các nước trong khu vực Biển Đông”.

Liên quan đến việc Trung Quốc không giấu giếm ý định thiết lập một khu vực nhận diện phòng không trên Biển Đông, đại tướng Brown khẳng định nếu nước này thực sự tiến hành thì đây là hành động đi ngược lại trật tự và nguyên tắc của quốc tế. “Với tư cách một phi công đã lái máy bay hoạt động trên không ở khu vực này, chúng tôi biết là Trung Quốc không thích máy bay nước khác có hoạt động ở khu vực Biển Đông, dựa vào những thông tin đàm thoại của chúng tôi trên radio với Trung Quốc. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn sẽ tiếp tục những hoạt động đó. Chúng tôi cũng sẽ tiếp tục cho tàu thuyền vận hành trên biển. Đó là cách chúng tôi tái khẳng định cam kết của mình về một khu vực tự do hàng hải, hàng không trên Biển Đông”, ông khẳng định.

Trả lời câu hỏi về quan hệ của Mỹ với các nước ASEAN trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng gia tăng sức mạnh và ảnh hưởng trong khu vực, tướng Goldfein nhấn mạnh: “Chúng tôi có cam kết mạnh mẽ và lâu dài trong việc hỗ trợ Việt Nam trở thành một đất nước hùng mạnh và thịnh vượng để duy trì sự ổn định trong khu vực”.

“Chuyến thăm này đã được lên kế hoạch hơn 1 năm và là chuyến đi duy nhất của tôi đến khu vực Thái Bình Dương trong năm nay. Điều này thể hiện cam kết cực kỳ mạnh mẽ của Mỹ với Việt Nam và sự đánh giá cao mà chúng tôi dành cho sự chuyên nghiệp của lực lượng không quân và quân đội Việt Nam. Chúng tôi sẽ có nhiều buổi gặp với lãnh đạo cấp cao của Việt Nam nhưng sẽ dành thời gian nhiều nhất với trung tướng Lê Huy Vịnh, Tư lệnh Không quân Việt Nam, người đồng cấp của tôi. Ngài Lê Huy Vịnh là một vị tướng được kính trọng trong khu vực. Chúng tôi ở đây để lắng nghe cũng như để chia sẻ quan điểm với đối tác Việt Nam. Tôi trông đợi chủ đề của các buổi trao đổi sẽ xoay quanh những vấn đề các anh chị đã hỏi (về xung đột ở Biển Đông, hợp tác giữa không quân hai nước và hợp tác để giữ gìn trật tự trong khu vực - NV)”.

Đại tướng David Goldfein, Tham mưu trưởng không quân Mỹ

Khẳng định cam kết trong khu vực

Trước khi thăm Việt Nam, 2 đại tướng David Goldfein và Charles Brown Jr. đã có buổi họp báo với các phóng viên trong khu vực. Theo thông cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ, ông Brown khẳng định hoạt động của không quân Mỹ ở Biển Đông và toàn bộ Thái Bình Dương đều vì mục tiêu duy trì một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở. Trả lời câu hỏi về khả năng Mỹ răn đe các động thái hung hăng và việc “nói một đằng, làm một nẻo” của Trung Quốc ở Biển Đông, ông Goldfein khẳng định cam kết của Mỹ trong khu vực “sẽ không có sự suy giảm trong ý chí và khả năng bay hay đi tàu thuyền đến những nơi cần vào những lúc cần thiết”. Bên cạnh đó, vị đại tướng này nhấn mạnh rằng các nước, kể cả Trung Quốc, đều sẽ hưởng lợi nếu tuân thủ theo luật pháp quốc tế. Về phần mình, đại tướng Brown nói thêm rằng Mỹ sẽ chú ý đến những bên không tuân theo trật tự thế giới dựa trên luật pháp, cho dù đó là nước nào. “Một phần của các hoạt động của chúng tôi là nhằm răn đe và chứng minh rằng các bạn có thể bay, lưu thông tàu bè và hoạt động tại những nơi luật pháp quốc tế cho phép”, ông cho biết.

Minh Phương

Tuần duyên Mỹ tăng cường hoạt động

Tàu Stratton của tuần duyên Mỹ có thể sẽ hoạt động ở tây Thái Bình Dương - Ảnh: Chụp màn hình

Phó đô đốc Linda Fagan, chỉ huy khu vực Thái Bình Dương của tuần duyên Mỹ, cho hay lực lượng này có thể tăng cường hoạt động tại khu vực tây Thái Bình Dương sau khi tàu tuần tra USCGC Stratton hoàn tất các nhiệm vụ hiện tại vào tháng 11. Theo trang USNI hôm qua, lực lượng tuần duyên đang thảo luận với Hạm đội 7 của hải quân về thời gian và địa điểm hoạt động sắp tới của tàu. Tàu Stratton vừa tham gia đợt diễn tập Hoạt động huấn luyện hàng hải (MTA) tại Malaysia. Tại đây, hải quân Mỹ điều động các tàu tác chiến cận bờ USS Montgomery, tàu cứu hộ USNS Salvor, tàu vận chuyển nhanh USNS Millinocket, đơn vị lặn và cứu hộ cơ động số 1, trực thăng MH-60S Seahawk và trực thăng MH-65 Dolphin. Sau khi MTA kết thúc vào hôm qua, tàu Stratton đến thăm Ấn Độ và các đảo ở Thái Bình Dương. “Chúng tôi đang đưa vào các trang bị mới nhằm nâng cao năng lực và cam kết sử dụng một cách hiệu quả nhất chống lại các mối đe dọa ở Thái Bình Dương”, bà Fagan nhấn mạnh. 

Khánh An