Ho dữ dội, cô Zhu Chunxia ngồi trên vỉa hè trong cơn mưa hôm 10/2, chờ được chở đến cơ sở điều trị nơi ủy ban dân cư nơi cô sống nói cô sẽ được chữa trị virus corona mới (gây nên dịch Covid-19).

Chuyến xe không tới. Bác sĩ của cô gần như chắc chắn rằng cô đã nhiễm virus. Tuy nhiên, xét nghiệm dịch họng của cô cho kết quả âm tính, điều đó có nghĩa là cơ sở y tế này không nhận cô vào.

Các bác sĩ quét phổi bệnh nhân vào tại bệnh viện Hỏa Thần Sơn, cơ sở y tế ở Vũ Hán được xây dựng để điều trị bệnh nhân nhiễm virus corona. Ảnh: Wall Street Journal.

“Họ nói chúng tôi không đủ điều kiện”, bà mẹ hai con 36 tuổi nói. “Họ muốn bệnh nhân có kết quả dương tính”.

Sáng 13/2, Ủy ban Y tế Hồ Bắc cho biết họ áp dụng cách tính mới để xác định các ca nhiễm virus corona mới.

Trước đây chỉ có bệnh nhân xét nghiệm dương tính với virus được coi là bệnh nhân được xác nhận ở Hồ Bắc.

Trong số 14.840 trường hợp mới ở Hồ Bắc hôm 12/2, có 13.332 trường hợp được chẩn đoán lâm sàng theo tiêu chuẩn chẩn đoán sửa đổi. Trong khi đó, con số nhiễm mới của ngày trước đó, theo cách tính cũ, chỉ khoảng 2.000.

Nhiều ca bệnh không được xác nhận

Tại Vũ Hán, tâm dịch do virus mới gây ra, người dân đang ngày càng nghi ngờ độ chính xác của các bộ xét nghiệm mà cơ quan y tế Trung Quốc sử dụng để phát hiện nhiễm bệnh.

Các chuyên gia y tế trên thế giới bày tỏ lo ngại rằng quy mô của dịch bệnh có thể lớn hơn nhiều so với dữ liệu Trung Quốc đưa ra vì lo ngại về các lỗ hổng xét nghiệm. Các chuyên gia độc lập cho biết, con số nhiễm bệnh ở Vũ Hán cao hơn so với các con số chính thức được đưa ra mỗi ngày.

Chỉ có 1 trên 19 người nhiễm bệnh ở Vũ Hán được xét nghiệm và xác nhận nhiễm virus, theo ước tính của đại học Imperial College London vào ngày 31/1.

Khả năng có số lượng lớn các ca nhiễm virus corona không được phát hiện và do đó không được điều trị đã thôi thúc các bác sĩ và nhà dịch tễ học tại các bệnh viện Trung Quốc sử dụng chụp cắt lớp ngực để chẩn đoán thay vì dựa vào các xét nghiệm bệnh phẩm. Các chuyên gia y tế tin rằng các xét nghiệm bệnh phẩm khó và không thể tiếp xúc với khu vực nhiễm trùng ở phần dưới phổi.

Ông Ma Guoqiang, Bí thư Thành ủy Vũ Hán, đã nghi ngờ các xét nghiệm dịch họng trong cuộc họp báo hôm 10/2 và kêu gọi những người có kết quả âm tính hãy xét nghiệm lại để chắc chắn hơn.

Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc tuần trước cho biết rằng chụp cắt lớp ngực có thể được sử dụng để chẩn đoán các ca nhiễm tại Vũ Hán. Tuy nhiên, các nhà chức trách vẫn chỉ coi bệnh nhân đã nhiễm virus nếu có kết quả xét nghiệm dương tính. Điều này đòi hỏi phải thực hiện xét nghiệm acid nucleic. Với số giường bệnh hạn chế, các nhà chức trách phải ưu tiên cho bệnh nhân dương tính với virus corona.

Nhân viên y tế kiểm tra phim X-quang tại Bệnh viện Tongji ở Vũ Hán. Ảnh: Wall Street Journal.

Xét nghiệm acid nucleic (dùng tăm bông quét chất nhầy ở mũi hoặc họng) được sử dụng rộng rãi để chẩn đoán các ca nhiễm virus corona ở Trung Quốc vì nó nhanh và có thể được thực hiện bởi nhân viên y tế bình thường, bao gồm cả y tá.

Tuy nhiên, kỹ thuật không đúng có thể dẫn đến kết quả xét nghiệm âm tính, các bác sĩ nói.

“Các nhân viên lấy mẫu xét nghiệm đang rất thiếu”, bác sĩ tại một bệnh viện lớn ở Vũ Hán từ chối nêu tên nói. “Không phải ai cũng có chuyên môn”.

Các bệnh viện Trung Quốc tập trung vào điều trị cho những bệnh nhân được xác nhận đã nhiễm virus và thường bỏ bê những người không thể chứng minh rằng họ có virus. Những người bị chẩn đoán sai đôi khi trở về nhà, bệnh nặng hơn và lây nhiễm cho người khác xung quanh họ. Một số quay trở lại các phòng khám để thử nghiệm bổ sung và tăng nguy cơ tiếp xúc với virus.

Ngoài ra còn có gánh nặng tài chính cho những người nhiễm virus mà không có kết quả xét nghiệm dương tính với nó.

Bà Wang Hongyan cho biết gia đình đã trả 1.430 USD cho việc chăm sóc y tế của chồng bà, người bị viêm phổi nhưng có kết quả xét nghiệm âm tính. Do đó, gia đình không thể nhận được các khoản trợ cấp được cấp cho các bệnh nhân được xác nhận nhiễm virus corona.

“Bây giờ có rất nhiều kết quả âm tính giả”, bà Wang nói. “Thử đến bệnh viện và bạn sẽ thấy 90% những người xung quanh đều có kết quả như thế này”.

"Chỉ 30% bệnh nhân có thể có kết quả dương tính"

Tại Vũ Hán, người dân địa phương đặc biệt nghi ngờ về dữ liệu của thành phố vì họ thấy hệ thống bệnh viện quá tải. Nhiều người dân bị sốt chọn cách tự phục hồi ở nhà.

Wall Street Journal ghi nhận một nửa tá bệnh nhân ở Vũ Hán có các triệu chứng nhiễm virus corona rõ ràng tại một thời điểm trong lúc bệnh có kết quả xét nghiệm âm tính. Một số người có kết quả dương tính trong các xét nghiệm sau đó.

Một số người cảm thấy chắc chắn họ đã nhiễm virus nhưng không được xác nhận. Ông Wan Pei, nhân viên viễn thông, đã cách ly người mẹ 54 tuổi của mình trong một khách sạn theo yêu cầu của ủy ban địa phương. Người mẹ không nhập viện vì xét nghiệm acid nucleic dịch mũi cho thấy mức độ virus chưa đạt ngưỡng cho kết quả dương tính.

Hai xét nghiệm tiếp theo của bà, lấy dịch họng, tiếp tục có kết quả âm tính mặc dù chụp X-quang ngực ngày 30/1 cho thấy bà bị viêm cả hai phổi.

Kể cả khi thực hiện kỹ thuật đúng, việc quét dịch họng vẫn có thể không đủ vì nó chỉ đủ để xác định nhiễm bệnh ở phần khí quản phía trên. Theo các bác sĩ, xác định nhiễm bệnh ở sâu phía dưới đòi hỏi đưa ống nội soi sâu vào phổi, một kỹ thuật chuyên môn và khó hơn, rất khó thực hiện trên diện rộng tại các bệnh viện ở Vũ Hán.

Một bộ chiết axit nucleic đang trong quá trình sản xuất tại tỉnh Tứ Xuyên trong tuần này. Ảnh: Wall Street Journal.

“Càng đi sâu xuống phổi càng chính xác hơn”, ông Peng Zhiyong, bác sĩ của Bệnh viện Trung ương Vũ Hán, nói trong họp báo. “Nhưng chúng tôi không làm được điều đó”.

Ông Peng cho biết chỉ 30% bệnh nhân có thể có kết quả dương tính khi xét nghiệm đường hô hấp trên.

Trong một số trường hợp được Wall Street Journal ghi nhận, những bệnh nhân có kết quả xét nghiệm axid nucleic âm tính được bác sĩ chẩn đoán là bị nhiễm virus ở phổi.

Hiện vẫn chưa rõ liệu virus mới có lây nhiễm ở phần dưới phổi hơn như với dịch SARS hay không. Ông John M. Nicholls, nhà nghiên cứu tại đại học Hong Kong có nhóm đang nghiên cứu vấn đề này, nói dịch bệnh sẽ khó kiểm soát hơn nếu điều này là đúng.

“Có nguy cơ virus sẽ viêm nhiễm nghiêm trọng hơn khi nó chỉ là gây viêm đường thở, dẫn đến tỷ lệ tử vong cao”, ông Nicholls nói.

Các bác sĩ và các nhà khoa học cho biết kiểm soát chất lượng cũng là một vấn đề. Chính phủ Trung Quốc đã nhanh chóng phê duyệt một số bộ dụng cụ xét nghiệm virus corona chỉ trong vài ngày.

Gần 100 công ty ở Trung Quốc cho biết họ đã phát triển các bộ xét nghiệm tìm virus, theo truyền thông nhà nước Trung Quốc. Một công ty thiết bị xét nghiệm y tế, Hybribio Ltd. có trụ sở tại Quảng Đông, nói với tờ Chaozhou Daily rằng họ đã tặng 3.000 bộ dụng cụ xét nghiệm chưa qua xét duyệt cho cơ quan y tế địa phương.

“Do tình trạng khẩn cấp, những sản phẩm này chưa được đăng ký”, Giám đốc điều hành Hybribio Li Liejun nói với tờ báo.

Do đó, một số kết quả xét nghiệm ít đáng tin cậy hơn những xét nghiệm, các chuyên gia nói.

“Có một số khác biệt về chất lượng của thuốc nhuộm và các thành phần khác”, ông W. Ian Lipkin, nhà dịch tễ học tại đại học Columbia, cho biết.