Quảng trường Ba Đình - nơi Bác Hồ đọc bản Tuyên ngôn độc lập, luôn thiêng liêng, thành kính trong trái tim mỗi người dân Việt Nam

Sáng nay, cỏ ở Quảng trường Ba Đình dường như xanh hơn, những lá cờ vừa được các chiến sỹ kéo lên trong lễ thượng cờ linh thiêng buổi bình minh như cũng reo vui hơn trong ánh ban mai mùa thu.

Tôi lặng yên ngắm nhìn Lăng Bác và không thôi mường tượng về ngày Người thay mặt chính phủ lâm thời đọc bản Tuyên ngôn, khẳng định chủ quyền của đất nước Việt Nam. Những bức ảnh, những thước phim đen trắng tôi đã từng xem trong hàng chục mùa thu cuộc đời mình hòa lẫn trong muôn sắc màu tươi mới. Và những thanh âm rộn rã, xúc động năm nào lại tấu lên thật hào hùng giữa âm hưởng cuộc đời mới.

Cách mạng tháng Tám thành công mở ra bước ngoặt lớn trong lịch sử dân tộc. Việt Nam đã phá tan xiềng xích nô lệ, lật đổ chế độ phong kiến, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - nhà nước dân chủ công nông đầu tiên ở khu vực Đông Nam Á. Cách mạng tháng Tám thành công đánh dấu bước phát triển nhảy vọt của cách mạng Việt Nam, mở đầu kỷ nguyên mới của dân tộc: Kỷ nguyên độc lập - tự do, kỷ nguyên giải phóng dân tộc gắn liền với giải phóng con người. Từ đó, nhân dân lao động nắm chính quyền và làm chủ vận mệnh dân tộc, làm chủ đất nước, mở ra những cơ hội sánh vai với các nước trên thế giới v.v…

Bản hùng ca tháng Tám trên quê hương Hà Tĩnh là bài học lịch sử sâu sắc cho các thế hệ con cháu. (Đồ họa của Huy Tùng)

Tháng Tám, dậy lên trong lòng tôi, trong lòng muôn triệu người dân Việt là cảm giác biết ơn, tự hào, là tình yêu thiết tha với đất nước, là động lực để dựng xây Tổ quốc… Đâu đó, từ trong những ngóc ngách sâu thẳm của tâm hồn là sự trở về của những câu thơ đi cùng năm tháng.

Ấy là những trầm tư, tha thiết, những reo ca trong bài thơ “Đất nước”: “Nước chúng ta/ Nước những người chưa bao giờ khuất/ Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất/ Những buổi ngày xưa vọng nói về”, “Nước Việt Nam từ trong máu lửa/ Rũ bùn đứng dậy sáng lòa”(Nguyễn Đình Thi).

Ấy là niềm vui vỡ oà trong bài thơ “Huế tháng tám”: “Ngực lép bốn nghìn năm, trưa nay cơn gió mạnh/ Thổi phồng lên/ Tim bỗng hóa mặt trời” (Tố Hữu), trong “Ngọn quốc kỳ”: “Việt Nam! Việt Nam! Cờ đỏ sao vàng!/ Những ngực nén hít thở Ngày Độc Lập!/ Nguồn lực mới bốn phương lên tới tấp!/ Nếp cờ bay chen vỗ sóng bài ca...”(Xuân Diệu) v.v…

Vùng đất đói nghèo lạc hậu Kỳ Anh năm xưa, giờ đây đã trở thành khu công nghiệp sôi động của tỉnh.

Và hôm nay, đi trên những nẻo đường, những con phố của Thủ đô Hà Nội, tôi vẫn cứ mường tượng về phút giây nhạc sỹ Xuân Oanh vừa đi, vừa viết bài hát “Mười chín tháng Tám”. Đó là khi ông hòa cùng dòng người biểu tình đấu tranh trong những giờ khắc cận kề thành công của Cách mạng tháng Tám. Lời hát là nhịp lòng người nhạc sỹ cũng là nhịp bước chân của toàn dân tộc: “Mười chín tháng Tám, ánh sao tự do đem tới/ Cờ bay nơi nơi, muôn ánh sao vàng/ Máu pha hồng tươi trên lá cờ đi khắp chốn giang sơn/ Người Việt Nam đều thống nhất reo vang lời thề/ Mười chín tháng Tám chớ quên là ngày khởi nghĩa/ Hạnh phúc sáng tô non sông Việt Nam”…

Một niềm hạnh phúc mới đã sáng tô khắp non sông sau giờ khắc đánh dấu thành công của Cách mạng tháng Tám. Cũng từ đó, Việt Nam có thêm một mùa thu mang tên cách mạng. Còn nhớ, thời học phổ thông trung học, bạn bè tôi đã có những liên tưởng về sự kỳ diệu của mùa thu khi được học về Cách mạng tháng Mười Nga và Cách mạng tháng Tám ở Việt Nam. Những cuộc cách mạng ấy đều diễn ra trong mùa thu và đều giành những được thắng lợi vẻ vang, mang về cho dân tộc mình sự đổi thay kỳ diệu. Có lẽ vì thế, mùa thu càng trở nên tha thiết, đằm thắm và đầy tin yêu…

Cẩm Nhượng - nơi diễn ra cuộc họp Việt Minh Nam Hà để thống nhất kế hoạch, biện pháp tiến hành khởi nghĩa giành chính quyền ở Hà Tĩnh vào năm 1945 - giờ đây đã trở thành địa chỉ du lịch nổi tiếng. Ảnh Hương Thành

Những ngày này ở quê hương Hà Tĩnh thân yêu, hòa trong những bài ca, những bộ phim tài liệu là rất nhiều các hoạt động kỷ niệm 74 năm thắng lợi Cách mạng tháng Tám. Những bài học lịch sử lại được nhắc nhở cho thế hệ trẻ.

Trên khắp các miền quê Hà Tĩnh, khí thế những ngày cách mạng lại được ôn lại. Những câu chuyện đấu tranh, giành chính quyền ở Can Lộc, Hương Sơn, Kỳ Anh, thành phố Hà Tĩnh và nhiều miền quê khác lại được các cán bộ lão thành hiếm hoi còn sống kể lại… Trong miền ký ức ấy, khí thế những ngày tham gia cách mạng vẫn như còn vẹn nguyên sự hào hùng, quyết tâm, niềm khao khát…

Trên những miền quê bị rên xiết dưới ách thực dân, phong kiến năm xưa là muôn sắc màu mới, in dấu thành công của những chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Từ Bến Thủy đến Đèo Ngang, từ vùng biển đến miền biên giới, ở đâu cũng căng tràn sức sống thời đại. Nhịp đời mới đã và đang hòa vào bản anh hùng ca của quá khứ những âm hưởng đẹp đẽ, hào hùng.

Ở nhiều địa phương, phong trào xây dựng nông thôn mới cũng diễn ra sôi nổi. (Trong ảnh: Một góc khu dân cư kiểu mẫu nông thôn mới thôn Nam Trà - Hương Khê. Ảnh Huy Tùng)

Tháng Tám trở về trong mùi thơm của thị, của bưởi vừa chín, của hoa trái trong những vùng quê nông thôn mới đầy khởi sắc ở Nghi Xuân, Đức Thọ, Can Lộc, Hương Sơn… Tháng Tám mang theo một sức sống tròn đầy trên những dự án, mô hình kinh tế của những triệu phú, tỷ phú chân đất ở Hương Khê, Vũ Quang, Cẩm Xuyên… Tháng Tám cũng mang theo niềm hy vọng mới trên những công trường, những dự án kinh tế mang tầm quốc tế ở Kỳ Anh, Nghi Xuân…

Và chắc hẳn, giữa những ngày thu lịch sử, trong đan xen những cảm xúc cũ mới, lòng muôn dân Việt Nam lại nao nao nhớ về vị Cha già của dân tộc. Giữa Ba Đình lộng gió là hình ảnh Người uy nghiêm đọc Tuyên ngôn Độc lập. Trên những miền chiến khu là hình ảnh Người miệt mài làm việc. Ở các khu di tích in dấu chân Người trong những lần về thăm vẫn vang lên lời dạy về học tập, về lao động để dựng xây quê hương, đất nước. Và trong tim mỗi người dân Việt Nam là gương mặt hiền từ với ánh mắt ấm áp, đầy yêu thương của Bác…, Người lãnh tụ vĩ đại. Tất cả đều tin rằng, nền tảng mà Người đã dựng xây mãi mãi vững bền, mãi mãi được tiếp nối bằng những giá trị mới mang tầm thời đại.

Trong những lớp lang ký ức, những xúc cảm thời đại, trong phấp phới màu cờ đỏ trên muôn nẻo quê hương, bài ca tháng Tám lại vang lên thật hào hùng, giục giã, soi đường dẫn lối cho thế hệ muôn sau…